Enver Paşa'nın kardeşi olan Nuri Killigil 1889 yılında Manastır'da doğdu. Babası,amcası,ağabeyi gibi onunda en büyük ideali subay olmaktı.1903’te Manastır Askeri Rüştiyesi'ni iyi dereceyle Yüzbaşı derecesiyle bitirdikten sonra 1911’de Trablusgarp Cephesi'nde bir çok kahramanlığa imza atmış ve etkin rolü sayesinde 1918 yılında önce Binbaşı daha sonra Yarbay rütbesine yükselen Nuri Paşa; Kafkas İslam Ordusu Komutanlığı'na atanır.
O yıllar da Azerbaycan petrolü ve Müslüman nüfusu yok etmeye çalışan Bolşevikler, Ermeni çetelerini silahlandırdı.30.03.1918 yılında Bolşevikler ve Ermeni çeteciler Bakü etrafında katliama başladılar. Kadın,çocuk,genç,yaşlı ayırmadan acımazca katlettiler.
Saldırılarını her geçen vakit daha da şiddetli bir şekilde, vahşice sürdürdüler. Tahminlere göre; on beş bin ile yirmi bin sivil katledildi.
Nuri Paşa emrindeki askeri birliklerle yirmi Mayıs’ta Zengezur Bölgesi'ne ulaştı. Kafkas İslam Ordusu hem İngilizler’le hem Ruslar'la çatışarak yirmi beş mayıs tarihinde Gence Bölgesi'ne ulaşmayı başardı. Gence Bölgesi'nde güvelik sağlanıp, bağımsız Azerbaycan Halk Cumhuriyeti kuruldu. Bu kurulan Cumhuriyet'in Başkenti Bakü olmalıydı ama Bakü işgal altındaydı.
Bu sebepten dolayı Gence Başkent ilan edildi. Nuri Paşa bunları yaparken henüz daha yirmi dokuz, otuz yaşlarında idi. Nuri Paşa bir yandan düşmanla savaşırken bir yandan da yeni devletin yapılanmasıyla uğraşıyordu. İttihatçı ruh bunu gerektiriyordu...
Sıra Bakü’ye gelmişti, oradaki Müslümanların kurutuşuydu .Ancak şartlar olumsuz, birlikler yetersizdi. Bunun üzerine Nuri Paşa Harbiye Nazırı Enver Paşa’dan destek birlik istedi. Kısa sürede destek birlikler geldi.
Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu yirmi bin kişiye ulaşmıştı .
Bakü'ye ilk harekat 26 ağustos günü başladı. Bu harekat ile İngiliz Rus ve Ermeni'lere karşı kesin bir zafer alındı.
Artık Azerbaycan’ın başkenti BAKÜ olmuştu !..
- Dünya Savaşı bitmişti. Savaştan sonra Almanya’da yaşayan Nuri Paşa, köşesine çekilmek yerine silah endüstrisi hakkında araştırmalara başlamıştı. 1938’de yurda dönen Nuri Paşa kendine bir fabrika satın alarak bu fabrikada; gaz maskesi, tabanca vb. şeyler üretmeye başladı. Artık o TÜRKİYE CUMHURİYETİ’nin Silah Sanayisinin öncüsü olmuştu...
Daha sonra Nuri Paşa fabrikasını genişletmek istemiş , 1946’da Sütlüce'ye taşınmıştır. Orada da faaliyetlerine devam ederken , Müslüman ve Turan Ülkeleri'ne Türk'lere yardımlarını sürdürmüştür. El altından silah ve mühimmat desteği veriyordu. Nuri paşa için tehditler artıyodu. Korku dinlemez , zulme karşı mukavemeti
her türlü baskıyı kaldıran İttihatçı ruh Nuri Paşa birde bu zorluklarla uğraşırken kendi tabancasını üretmeyi başarmıştı. Kendi adını verdiği Nuri Killigil tabancasının üretildiği fabrikada tarihler 02.03.1949'u gösterdiğinde , birden bire ansızın gelen patlamalar sonucunda fabrikada; NURİ PAŞA müslüman ve Türk Milletleri'ne Turan Ülkeleri'ne desteğinden dolayı şehit edilmişti.
Aziz Ruhu şad olsun ! Saygı , minnet ve rahmetle anıyoruz...
