1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na ; 26/10/2021 tarihinde yayımlanan 7339 sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Geçici 9. Madde ilave edilmiş; “Kooperatifler ve üst kuruluşları, anasözleşmelerini en geç üç yıl içinde bu Kanun hükümlerine intibak ettirmek zorundadır. Anasözleşmelerini intibak ettirmeyen kooperatif ve üst kuruluşları dağılmış sayılır.” hükmü ve ‘’Kanunen tasfiye ile görevlendirilmiş kimseler tarafından dağılmadan başlayarak iki ay içinde tasfiye işlemlerine geçilmemesi halinde, kooperatif ve üst kuruluşun ortakları ya da alacaklıları tarafından mahkemeden iki yıl içinde tasfiye memuru atanması istenebilir. Anasözleşmeler intibak ettirilinceye kadar, mevcut anasözleşmelerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır. Anasözleşmelerini bu Kanuna intibak ettirmek için kooperatifler ve üst kuruluşlarının yapacakları genel kurulları, olağan genel kurulların usul ve çoğunluğuna göre toplanır ve karar verir.’’ hükmü getirilmiştir.

Bu değişiklik işlemlerini 1163 sayılı Kanuna göre kurulup hukuki olarak faaliyetleri devam eden tüm kooperatifler ve üst kuruluşları 26.10.2024 tarihine kadar yapmak zorundadırlar. Kooperatifler ve üst kuruluşları hangi bakanlık ve ilgili il müdürlüklerinden izin alınarak kuruldularsa o birimlerden işlemlerini takip ederek Merkezi Sicil Kayıt Sistemi’ni (MERSİS) kullanarak yapacaklardır.

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuatta gerçekleşen değişikliklere uyum sağlanması amaçlanarak yeni örnek ana sözleşmeler ilgili bakanlıklar tarafından hazırlanarak Merkezi Sicil Kayıt Sistemi’nde (MERSİS) güncellenmesi yapılmıştır.

Kooperatif ve Üst Kuruluşlar genel olarak Ticaret Bakanlığı, Ticaret İl Müdürlükleri, Tarım ve Orman Bakanlığı, Çevre Ve Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca Kuruluş İzni verilerek kurulmuşlardır.

Yapılan anasözleşme intibak işlemi kooperatiflerin genel kurullarında ayrı bir gündem maddesi olarak görüşülüp kabul edilerek karar alınacak ve Ticaret Sicili Müdürlüklerinde tescil ve ilan edilip intibak işlemleri tamamlanacaktır.

Ticaret Bakanlığının 2022/4 nolu Genelgesine göre Bakanlığa bağlı olarak   ‘’23/08/2022 tarihinden önce kuruluşu veya Bakanlığın yetki alanındaki bir kooperatife dönüşümü tescil ve ilan edilmiş olan her kooperatif kesin olarak intibak işlemi yaptırmak zorundadır.Bu tescil ve ilan işlemi söz konusu tarihi takip eden 6 aylık süre içerisinde gerçekleştirilmiş olan ve bu sebeple intibakla yükümlü olup olmadığı hususunda tereddüde düşen kooperatif yönetimlerinin, üzerinde izin merciin mührü ile yetkili amirin kaşesi ve imzası bulunan mevcut anasözleşmeleri ile ilgili Valiliğe (Ticaret İl Müdürlüğü) başvurmaları halinde anasözleşme incelenerek söz konusu tereddüt giderilecektir’’ denilmiştir.

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Bakanlık makamının Bu kapsamda 29.12.2022 tarihinden önce kuruluşu veya Bakanlığımız yetki alanındaki bir kooperatife dönüşümü tescil ve ilan edilmiş olan her kooperatif kesin olarak intibak etmekle yükümlüdür.Bu tescil ve ilan işlemi söz konusu tarihi takip eden 6 aylık süre içerisinde gerçekleştirilmiş olan ve bu sebeple intibakla yükümlü olup olmadığı hususunda tereddüde düşen kooperatif yönetimlerinin, üzerinde izin merciinin mührü ile yetkili amirin kaşesi ve imzası bulunan mevcut anasözleşmeleri ile ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne başvurmaları halinde anasözleşme incelenerek söz konusu tereddüt giderilecektir. Denilmektedir.

Bu önemli işlemlerin tüm kooperatifler tarafından yerine getirilmesi gerekmektedir. Aksi halde 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu Geçici 9. Maddesine göre İntibak işlemini yaptırmayan kooperatifler ve üst kuruluşları dağılmış sayılacaklar ve kuruluş olarak fesih edileceklerdir.