AK Parti tarafından sunulan bu kapsamlı düzenleme, trafik güvenliğini artırmak ve kural ihlallerini caydırıcı hale getirmek amacıyla sürücülere verilecek cezalarda önemli artışlar ve ehliyet iptali gibi ağır yaptırımlar içeriyor.
Geçtiğimiz aylarda İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın bazı maddelerini açıkladığı bu teklif, trafik cezalarının artırılması, sosyal medyada ihlalleri özendiren paylaşımlara para cezası, motorlu bisikletlerin sigorta kapsamına alınması ve trafik esnasında telefon kullanımı gibi önemli başlıkları barındırıyor.
EHLİYETLERİ İPTAL EDİLEBİLİR
Yapılacak değişiklikler ile trafik cezalarının caydırıcılığını artırmak amaçlanırken, çok sayıda trafik ihlali için uygulanan idari para cezalarında artışa gidilecek. Ayrıca getirilecek yeni maddeler ile sürücüler, trafikte kusurlu eylemlerde bulunmaları halinde ehliyet iptaliyle karşı karşıya kalabilecek.
İŞTE CEZALAR
Yeni yasa teklifinde yer alan bazı dikkat çekici maddeler ve cezalar şöyle:
- Alkollü Araç Kullanımı: İlk ihlalde 25 bin TL, bir yıl içinde birinci tekrarında 50 bin TL, ikinci tekrarında ise 150 bin TL ceza verilecek.
- Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Etkisinde Araç Kullanımı: 150 bin lira idari para cezası ve sürücü belgesinin beş yıl süreyle geri alınması öngörülüyor. Test yaptırmayı reddedenlere de aynı ceza ve sürücü belgesinin geri alınma süresi artırılacak. Ticari amaçla taşımacılık yapan sürücüler için beş yıl içinde üç kez alkollü araç kullanımı veya test reddi durumunda sürücü belgesinin iptali getiriliyor.
- Kırmızı Işık İhlali: Kademeli olarak ağırlaşan cezalar uygulanacak.
- İlk ihlal: 5 bin TL
- Bir yıl içinde ikinci ihlal: 10 bin TL
- Üçüncü ihlal: 15 bin TL
- Dördüncü ihlal: 20 bin TL
- Beşinci ihlal: 30 bin TL
- Altıncı ve üzeri ihlal: Ehliyet tamamen iptal edilecek ve 80 bin TL idari para cezası uygulanacak.
- Sosyal Medyada İhlalleri Özendirme: Trafik kurallarını ihlal eden görüntüleri sosyal medyada paylaşarak bu tür ihlalleri özendirenlere 25 bin TL idari para cezası uygulanması planlanıyor.
- Radar Tespit Cihazı Bulundurma: Araçlarında radar tespit cihazı bulunduran sürücülere 370 bin lira gibi rekor bir ceza uygulanacak.
- Plaka İhlalleri: Plaka takmayan, okunmasını engelleyen veya standart dışı plaka kullanan sürücülere 140 bin lira ceza kesilecek ve araç trafikten men edilecek. Aynı ihlalin tekrarında ceza 280 bin liraya çıkacak.
- Hız Sınırı İhlalleri: Kademeli olarak artan idari para cezaları uygulanacak. Yerleşim yeri içinde hızı 66 km/s'ten fazla aşanlara 30 bin TL ceza öngörülüyor.
- Trafik Magandalığı: Ters yönde araç kullanma, makas atma, trafiği durduracak şekilde şerit değiştirme gibi davranışlara uygulanan cezalar artırılacak; sürücü belgesi geçici olarak geri alınacak ve araç trafikten men edilecek. Ayrıca, trafikte başka aracı ısrarla takip etmek veya araçtan inerek saldırı amaçlı yaklaşmak yasaklanacak, bu fiillere idari yaptırım ve TCK kapsamında işlem öngörülecek.
- Geçiş Üstünlüğüne Engel Olma: Ambulans ve itfaiye gibi geçiş üstünlüğü bulunan araçların geçişine engel olanlara uygulanan idari para cezası artırılacak, sürücü belgesi geçici olarak geri alınacak ve araç trafikten men edilecek.
- Seyir Halinde Telefon Kullanımı: Ceza tutarı artırılacak, bir yıl içinde tekrar eden ihlallerde ceza miktarları artırılacak ve sürücü belgeleri geri alınarak ek yükümlülükler getirilecek.
- Emniyet Kemeri ve Kask Kullanımı: Ceza tutarları artırılacak, tekrar eden ihlallerde artırılmış cezalar ve ehliyetin geri alınması gibi yaptırımlar uygulanacak. 15 yaşını doldurmamış çocukların koruyucu tertibat kullanımı zorunluluğu getirilecek.
- Maddi Hasarlı Kazalarda Olay Yerini Terk: Yaptırım ağırlaştırılacak. Ölümlü veya yaralanmalı kazalarda olay yerinden izinsiz ayrılma fiili için hapis cezası öngörülüyor.
DİĞER DEĞİŞİKLİKLER
- Otoyollardan sorumlu birimlerdeki trafik zabıtası, İçişleri Bakanının uygun görmesi halinde genel zabıta olarak görevlendirilebilecek.
- Jandarma Genel Komutanlığında görevli uzman erbaş ve diğer statülerdeki personelin de trafik birimlerinde görevlendirilebilmesi sağlanacak.
- Elektronik ortamda tescili mümkün olan araçlara satış tarihinden itibaren üç iş günü içinde tescil edilme zorunluluğu getiriliyor. Sahibi vefat eden araçların mirasçıları adına 90 gün içerisinde tescil edilmesi zorunluluğu getiriliyor.
- Trafikten çekili araçların trafikte kullanıldığının tespiti halinde idari para cezası artırılacak ve Motorlu Taşıt Vergisi ödenmesi hususunda düzenleme yapılacak.
- Ticari amaçla kullanılacak çekici, kamyon, otobüs cinsi araçlara takograf zorunluluğu getiriliyor. Takograf, taksimetre ve hız sınırlayıcı cihazlarda manipülasyon yapanlara uygulanacak ceza artırılacak ve sürücü belgesi geçici olarak geri alınacak.
- Araçlar üzerinde mevzuata uygun olmayan değişikliklere uygulanan idari para cezası artırılıyor.
- Özel yüklerin taşınmasında trafik zabıtası desteği alınması halinde her gün için hizmet bedeli alınması düzenleniyor.
- Mahkemelerce veya savcılıklarca sürücü belgesi geçici olarak geri alındığı halde araç kullananlara idari para cezası artırılıyor.
- Kamyon, çekici ve tankerlerin çok şeritli yollarda belirli şeritleri kullanmaları zorunlu hale getiriliyor.
- Motorlu bisiklet ve motosikletlerin akrobatik hareketlere kullanılmasına uygulanan ceza artırılacak, sürücü belgesi geri alınacak ve araç trafikten men edilecek.
- Drift yapanlara uygulanan idari para cezası artırılıyor.
- İzin alınmadan koşu ve bisiklet yarışları düzenleyenlere idari para cezası belirlenmekte; karayolunda yarış yapanlara ceza ile birlikte sürücü belgesi geri alınması ve araç trafikten men hususu getiriliyor.
- Geçiş üstünlüğü hakkının gereksiz kullanımı halinde uygulanacak ceza artırılıyor.
- Araçta kamunun rahat ve huzurunu bozacak şekilde yüksek sesle müzik dinleyenlere ve mevzuata uymayan ses/görüntü cihazlarını kullananlara ceza artırılıyor ve araç trafikten men ediliyor.
- Maddi hasarlı trafik kazalarında kaza yerinin terk edilmesi ve kaza delillerinin karartılmasının engellenmesi amacıyla yaptırım ağırlaştırılıyor.
- Motorlu bisikletlerin de zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamına alınması düzenleniyor.
- Trafik idari para cezası karar tutanaklarına personelin adı ve soyadı yerine sicilinin yazılması düzenleniyor.
- Yabancı kişilerin ülkemizde Türk plakalı kiralık araçları kullanırken uygulanan cezaların tahsil edilememesi sorununa çözüm getirilmekte, ülkeye tekrar girişleri halinde tahsil edilmesi amaçlanıyor.
- Kiralık araçlarda trafik kural ihlallerine ilişkin cezaların araç sahibi yerine, aracın kiralama süresi boyunca sorumluluğu üstlenen kiralayana düzenlenmesi amaçlanıyor.
- Şehiriçi yolcu taşımacılığında çalışma izni/ruhsatı almadan yapılacak taşımacılıklar için idari para cezası artırılacak, sürücü belgesi geri alınma ve araç trafikten men yaptırım süresi artırılacak.
- Yapılan trafik kural ihlalinin sosyal medya veya internet yoluyla övmek veya özendirmek amacıyla paylaşanlara idari para cezası uygulanması yönünde düzenleme yapılmaktadır.
Bu kapsamlı düzenlemeler, Türkiye'de trafik güvenliğini artırmayı ve daha disiplinli bir trafik ortamı oluşturmayı hedefliyor. Yasa teklifinin TBMM'deki görüşmeleri ve yasalaşma süreci yakından takip edilecek.