Karabük iline bağlı Safranbolu ilçesi, taş sokakları, ahşap evleri ve zengin tarihi dokusuyla Türkiye’nin kültürel mirasında önemli bir yere sahip. Özellikle Safranbolu denilince akıllara gelen en belirgin simgelerden biri, asırlardır ayakta kalan geleneksel ahşap evlerdir. Ancak zamanla mimarideki değişim ve bölgenin zorlu iklim koşulları nedeniyle bu ahşap evlerin sayısı hızla azalmaya başladı.
AHŞAP EVLER SOBADA YAKILIYOR
Karadeniz Bölgesi’nin aşırı yağışlı havası ve ahşabın bakımı için gereken özel ilgiden yoksunluk, ahşap yapıların korunmasını zorlaştırıyor. Eskiden çocukluk anılarının geçtiği bu tarihi evler, artık betonarme yapılara bıraktı. Hatta bazı bölgelerde eski ahşap evler tamamen sökülüp, kullanılamayan malzemeleri sobalarda yakılarak yok ediliyor. Buna karşın, kaybolmaya yüz tutmuş bu tarihi yapıların bir kısmı, kültürel miras olarak yaşatılmak üzere korunmaya alındı. Karabük’ten sökülerek Ankara’nın Altındağ ilçesinde bulunan Altınköy Açık Hava Müzesi’ne getirilen birkaç ahşap ev, ziyaretçilere geçmişi yaşatmak için yeniden inşa edildi. Altınköy’deki Etnografya Müzesi görevlisi, sökülen bu evlerin taşıma ve kurulma süreçleri hakkında şu bilgileri verdi:
"Karabük’te yaşayan orijinal ahşap evler tek tek dikkatle sökülüp numaralandırılarak buraya getirildi. Bu evler Ankara’da yeni yapılmadı, bizzat yaşanmış evlerdir. Sökülen ahşap parçalar, yapboz gibi tekrar birleştirilerek ev haline getiriliyor. Bu evlere 'çanta ev' deniliyor. Çanta evlerin yapımı 3-4 ay sürüyor. Ustalar tarafından özel tekniklerle kurulan bu evlerin altında beton zemin oluşturuluyor. Böylece evler hem sağlamlaştırılıyor hem de korunuyor."
"ALTINKÖY'DE AHŞAP EVLERİ YAŞATIYORUZ"
Görevli, bölgedeki ahşap evlerin korunmasının iklim koşulları nedeni ile çok zor olduğunu ifade etti. Beton evlerin hayatımıza girmesiyle birlikte geleneksel ahşap evlerin kullanılmamaya başladığını belirten müze görevlisi konuya ilişkin şu ifadeleri kullandı:
"Karadeniz bölgesinde ahşap evlerin dayanıklı kalması çok zor. Ahşabın böceklenmemesi için özel bakım ve ilaçlama gerekiyor. Ancak zamanla insanlar beton evlere geçince ahşap evlerin değeri azaldı ve birçok ev sobada yakılarak yok edildi. Bugün çanta ev ustalığını bilen çok az kişi kaldı. Biz, bu kültürel mirası korumak için Altınköy’de ahşap evleri yaşatmaya devam ediyoruz."
