Rekabet Kurumu, yaklaşık iki yıldır hazırlıklarını sürdürdüğü Akaryakıt Sektör İncelemesi Raporu'nu bitirdi. "Beyaz bayraklı" istasyon önerisi dikkat çekerken Petrol Piyasası Kanunu’nun zamanın gerisinde kaldığı belirtildi.
Akaryakıt Sektör İncelemesi Raporu iki yıl süren çalışmanın ardından bitti. Beyaz bayraklı istasyonların listelenmesi ve sürücülerin konumlarına göre en ucuz akaryakıtın hangi istasyonda satıldığını göstermesi istenildi.
UYGULAMA MÜMKÜN GÖRÜNMÜYOR
Sabah Gazetesi’nin haberine göre; hiçbir marka ve dağıtım şirketine bağlılığı bulunmadığı için sektörde tarafsız istasyon yani "beyaz bayraklı" olarak adlandırılan bu istasyon sistemini öneren kurum, mevcut durumda mevzuat kapsamında bu uygulamanın mümkün olmadığına vurgu yaptı.
KANUN ZAMANIN GERİSİNDE KALDI
Kurum 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu öncesindeki dönemde fiziki kaçakçılık iddiaları gerekçeleri ile tek tip bayilik yapılanmasının gerekli görüldüğü, ancak mevcut durumda fiziki kaçakçılığın daha az tartışılır olduğu için artık kanunun zamanın gerisinde kaldığını ifade ederken, raporda şunları ifade etti:
"Bayilerin yalnızca dağıtıcılar ile yaptıkları münhasır anlaşmalardan oluşan bir piyasa yapısının rekabetçi yapının tesisi bakımından yeterli olmadığı, her türlü yasadışı ticaret ile mücadele hususu ayrık tutulmak kaydıyla münhasır bayilik ilişkisi olmadan da akaryakıt ürünü satışını mümkün kılmak adına alternatif bir model olan 'beyaz bayraklı' istasyonların önünün açılması ve bu doğrultuda Kanun'da değişiklik yapılarak yalnızca münhasırlık şartına bağlı dağıtım/bayilik sisteminin ihtiyari hale getirilmesi gerektiği, böylece dağıtım şirketlerini daha rekabetçi bir fiyatlandırmaya zorlayacak yapının oluşturulabileceği değerlendirilmektedir."
AKARYAKITI SÜRÜCÜYE UCUZ GÖSTERSİN
Bu yönde bir düzenlemenin beklenen rekabetçi etkiyi sağlayabilmesi için "beyaz bayraklı" istasyonların arz kaynaklarına sahip olmasının önem arz ettiği belirtildi. Kurum bu doğrultuda mevzuatın bayilerin istedikleri dağıtım şirketlerinden ve rafinerilerden alım yapabilmelerine olanak tanıyacak şekilde oluşturulması gerektiğinin düşünüldüğünü vurgulayarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nu (EPDK) bu yönde bir düzenleme yapmak için göreve davet etti.
Kurum, yine EPDK tarafından hazırlanmasını önerdiği bir mobil uygulama ile de beyaz bayraklı istasyonların listelenmesi ve sürücülerin konumlarına göre en ucuz akaryakıtın hangi istasyonda satıldığını göstermesini talep etti.
BENZERLERİ AVRUPA’DA VAR
Sistemin işleyişi için Avrupa ülkelerindeki örneklerini analiz eden Rekabet Kurumu, Yunanistan'da 6100 istasyonun 400'ünün, İtalya'da 21 bin 700 istasyonun 5 bininin, İspanya'da 11 bin 484 istasyonun yüzde 42'sinin, Fransa'da ise 11 bin istasyonun yüzde 70'inin bağımsız istasyonlardan oluştuğunu tespit etti.
Bu işletmeler hiçbir dağıtım firmasının bayrağını taşımadığı için "Beyaz Bayraklı" olarak nitelendirilirken, istasyonlarda fiziki olarak bir beyaz bayrak bulunmuyor. Rekabet Kurumu söz konusu modelle markasız istasyonların markalı istasyonlara nazaran daha ucuza ürün sattığı ve böylece piyasayı da aşağı çektiğini tespit etti.
