Ülkemiz, maalesef ki her yaz mevsiminde artan orman yangınlarıyla mücadele ediyor. Son olarak Bursa, Karabük, Ankara, Osmaniye'de çıkan ve Karabük'te 19 köyün boşaltılmasına yol açan, Bursa'da şehir merkezine kadar ulaşan yangın, hepimizi derinden sarsıyor. Bu mücadelede ise hava gücü son derece önem taşıyor. Yangın söndürme uçakları, sadece su değil, özel karışımlarla hazırlanan yangın geciktirici kimyasalları da taşıyarak alevlerle savaşta kara ekiplerine kritik destek sağlıyor.
Hava destekli yangınla mücadele faaliyetlerinde, helikopter ve uçaklardan atılan kırmızı renkli sıvı birçok vatandaş tarafından sadece su sanılıyor. Oysa bu sıvı, yangını söndürmekten ziyade yayılmasını durdurmayı hedefleyen özel bir karışımdan oluşuyor: Bunu ismi "Yangın geciktirici"
Türkiye’de bu amaçla en yaygın kullanılan maddelerden biri, Neuvatec PW82 Uzun Süreli Yangın Geciktirici (Reterdant)-(Kaynak Neuvatec resmi sitesi)
İçeriğinde %15-25 oranında su bulunan bu ürün; amonyum bazlı gübreler, jelleştiriciler, demir oksit bazlı pigment ve pas önleyiciler içeriyor. Bu bileşenler sayesinde yangının henüz ulaşmadığı alanlarda görünmez bir bariyer oluşturarak, alevlerin ilerlemesini yavaşlatıyor ve kara ekiplerine müdahale fırsatı tanıyor.
MÜDAHALE HATLARI OLUŞTURUYOR
Orman Genel Müdürlüğü yetkilileri, özellikle dağlık ve ulaşılması güç arazilerde bu kimyasalların hayat kurtarıcı rol oynadığını belirtiyor. Havadaki uçak ve helikopter ekipleri, kırmızı renklendirme sayesinde geciktiricinin nereye bırakıldığını kolayca gözlemleyebiliyor ve stratejik müdahale hatları oluşturabiliyor.
Yangın geciktiriciler sadece etki alanıyla değil, çevresel hassasiyet açısından da dikkatle yönetilmesi gereken kimyasallar. Özellikle göller, nehirler ve sulak alanlar gibi ekolojik açıdan kırılgan bölgelerde kullanımları kontrollü şekilde yürütülüyor. Zira bu maddelerin bazı bileşenleri, uzun vadede su kaynaklarını ve toprak yapısını etkileyebilir. Bu nedenle çevreye duyarlı uygulama protokolleri oluşturulmuş durumda.
Modern geciktirici formüller, artık yalnızca yangınla mücadele etmiyor; aynı zamanda yangın sonrası doğanın yeniden canlanmasına da katkı sunuyor. Amonyum fosfat ve diamonyum sülfat gibi bileşenler, toprağa gübre etkisi yaparak bitki örtüsünün yeniden yeşermesini destekliyor.
Öte yandan, bazı uçak ve helikopterler, guar zamkı türevleriyle koyulaştırılmış tanklar sayesinde, attıkları suyun yüzeyde daha uzun süre kalmasını sağlıyor. Bu teknik, hem su tasarrufu sağlıyor hem de yangının bulunduğu bölgeye daha etkili bir etki bırakıyor.
