Çalışanların işten çıkartılmaları durumunda yeni bir iş bulana kadar hayatlarını idame etmeleri için İŞKUR tarafından işsizlik maaşı ödemesi yapılıyor. Bu ödenekten yararlanabilmesi için çalışanların bazı şartları taşıyor olması gerekiyor. İŞKUR Polatlı Şubesi Müdürü Abdurrahman Engin, işsizlik ödeneğiyle ilgili merak edilenleri açıkladı. Müdür Engin, başvuru şartları ve süresi, ödeme miktarı gibi öncelikli merak edilen konular hakkında bilgi verdi. İŞKUR Polatlı Şubesi Müdürü Abdurrahman Engin, yaptığı bilgilendirmede şunları söyledi:
ÖDENEĞİ HAK ETME ŞARTLARI NELER? KAÇ GÜN İÇİNDE BAŞVURU YAPILMALI?
“Vatandaşın işsizlik ödeneğine hak kazanabilmesi için işten çıktığı tarih itibariyle geriye dönük en az 600 gün sigorta primini doldurmuş olması gerekiyor. İki şartı daha var; son 120 gün kesintisiz bir şekilde aynı işyerinde çalışmış olması gerekiyor. Rapor veya izin almasında bir sorun yok, sigortasının kesintiye uğramamış olması gerekiyor. Örneğin kişi 25 Haziran’da işten çıkmıştır 26 Haziran boş geçmiştir. Kişi 27 Haziran’da tekrar işe başladığında 120 günlük süresi kesintiye uğradığından 600 gün şartını sağlasa bile işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. Bir diğer şart ise kişinin kendi isteği dışında işten çıkarılmış olması gerekiyor. İş sözleşmesi bitimi işsizlik ödeneği hak kazanma koşullarını kapsıyor. Kişinin fesih tarihinden itibaren 30 gün içerisinde başvurması gerekiyor. 30 günden sonra başvurmadığı her gün hak ettiği ödeneğinden gün gün düşer. Yani süresi içinde gelmediyse geçen her gün için eksik ücret alır.”
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ MİKTARI NASIL HESAPLANIYOR?
“Ödemenin miktarı; işçilerin son 120 günde çalışmalarına bağlı olarak SGK’da yatan primlerinin brüt ortalamalarının %40’ı olarak sistem tarafından otomatik olarak oluşturuluyor. Her yıl Ocak ayındaki asgari ücret artışına bağlı olarak miktar güncelleniyor. Bu yıl Temmuz’da da asgari ücret artışı yapıldığından sistemdeki işsizlik ödeneği miktarları da arttı. Yeni asgari ücrete göre en az 4 ay çalışıp işsiz kalan vatandaş diğer şartları da sağladığında 2558 TL taban işsizlik ödeneği alacak. Bu miktara ulaşabilmek için yeni asgari ücrete göre en az 4 ay çalışmış olması gerekiyor. Yeni asgari ücrete göre 1 ay çalışmışsa örneğin 31 Temmuz’da işten çıkan bir kişi yeni ücretten 1 ay eski ücretten 3 ay katılarak sistem %40’ını alıyor ve alacağı işsizlik maaşı ona göre hesaplanıyor. 2023’te de Ocak ayında aynı şekilde yeni asgari ücret ile birlikte bu şekilde yeni güncellemeler yapılacak.”
KISA ÇALIŞMADAN YARARLANANLAR NE YAPACAK?
“Daha önce pandemi döneminde kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işçilerde 450 gün şartına bağlı olarak kısa çalışma ödeneğine hak kazananlar ve 600 gün şartını doldurup kısa çalışma ödeneği alanlar. 2020 yılında işverenin kısa çalışma ödeneğine başvurusu esnasında işçinin 600 günü varsa, kısa çalışma ödeneğinin başlangıcından itibaren 600 günleri yeniden dolmadıysa 2020 yılındaki kısa çalışma ödeneğine bağlı olarak son 120 gün brüt ortalaması alındığından maaşlar düşük kalıyor. Şu an için 1128 TL ödediğimiz ücretler var. İşçiler bununla ilgili bize şikayetle geliyor. Orada sıkıntı şu; işçi kısa çalışma sonrasında 600 gününü doldurmamış olabilir ya da hak kazanma şartlarını sağlamadan işten ayrılmış olabilir.”
YENİ ASGARİ ÜCRET MİKTARI ŞU ANDA İŞSİZLİK MAAŞI ALANLARI ETKİLİYOR MU?
“İşçinin aldığı ücret miktarına göre geriye dönük hesaplanarak işsizlik ödeneği verildiğinden Temmuz ayında yeni asgari ücretin belirlenmesi, Temmuz ayından önce işsizlik maaşı almaya başlamış asgari ücretli çalışanları etkilemiyor. Yani yeni asgari ücret öncesi tavan ücret almıyorsa herhangi bir değişiklik söz konusu değil. Burada şöyle bir durum var; eğer işçi asgari ücretin üzerinde örneğin 20 bin TL maaş ile çalışıyor olsun. Asgari ücret artışından önce işsizlik ödeneği tavan miktarı 5000 TL diyelim kişinin alması gereken 8 bin lira iken 5 bin TL veriliyor. Asgari ücret artışı ile tavan ödenek miktarı artacağından kişi hala bu 8 bin liraya ulaşmadığından yeni tavan ücrete göre örneğin 7 bin TL oldu, aldığı ödenek de bu durumda güncellenir. Yani değişiklikler sadece tavan ücret alanlar için sitem tarafından otomatik belirlenerek yapılıyor. Aynı konular ocak ayında da gündeme geliyor, bu yıl Temmuz ayında da artış olduğundan iki defa yaşanmış oldu.”
ÖDENEK HANGİ DURUMLARDA KESİLİYOR?
“Kişi işsizlik ödeneği alırken herhangi bir sigortalı işe girdiğinde veya tarım sigortalısı olduğunda, vergi mükellefi olduğunda, şirket ortağı olduğunda, kişinin işsizlik ödeneği durdurulur. Bu durumlar sonlandığında kişi yeniden başvuruda bulunduğunda kalan işsizlik ödeneği kaldığı yerden devam eder. Ayrıca şunu da belirtelim; işsizlik ödeneği bir defaya mahsus değildir. Kişi işsizlik ödeneğine hak kazandığı tarihten itibaren tekrar şartları sağladığı takdirde yeni bir işsizlik ödeneğine hak kazanabilir. Ödemesini de eğer tavan ücret almıyorsa yine aynı kaldığı miktardan alır. Aynı zamanda kişi işsizlik ödeneği alırken işbaşı eğitim programına başlamışsa işsizlik ödeneğini aynı şekilde alır fakat işbaşı eğitim programından aldığı günlük ücret yaklaşık yarı yarıya düşer. Son olarak eğer işsizlik ödemesi alan bir kişi işe girerse işsizlik maaşını sonlandırmak için ya kurumumuza ya da 170’i arayarak bildirimde bulunması gerekmektedir.”
