İzmir, Türkiye'nin batısında, Ege Denizi kıyısında yer alan büyüleyici bir şehirdir. Bu tarihi kent, hem güzellikleri hem de tarihi dokusu ile ünlüdür. İzmir'in sembollerinden biri olan Tarihi Asansör, bu şehrin eşsiz güzelliklerine ve tarihine ışık tutan bir yapıdır.
1907 yılında Yapılmıştır
Turgut Reis semtinde Mithatpaşa Caddesi ile Şehit Nihatbey Caddesi arasında çalışan, biri diğerinden 58 m yüksekte olan iki asansörü barındıran asansör kulesidir. Musevi iş insanı "Nesim Levi (Bayraklıoğlu)" tarafından 1907 yılında yaptırılan asansör, iki mahalle arasında hızlı ve kolay ulaşımı sağlamak amacıyla inşa edilmiştir. Normalde bir mahalleden diğerine 155 basamakla ulaşılmaktadır. Günümüzde İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından eğlence, kültür ve dinlenme mekanı olarak kullanılmakta olup kentin önemli bir turizm durağıdır.
İzmir'in Karataş bölgesi tarih boyunca taş ocağı olarak kullanıldığından kıyı şeridi (bugünkü Mithatpaşa Caddesi) ile yukarıdaki Halil Rıfat Paşa Mahallesi kayalıklarla ayrılmıştı. Türklerin “Karataş Merdivenleri” adını verdiği, Yahudilerin ise üstteki mahalleye “Devidas Merdivenleri” adını verdikleri iki mahalle arasında merdivenler inşa edilmiştir.
Devidas ailesinin evi merdivenlerin başında, Nesim Levi (Bayraklıoğlu) adlı tüccarın evi ise aşağıdaki büyük evde bulunuyordu. Baba Devidas'ın bir gün merdivenlerden düşüp ayağını kırması üzerine arkadaşı Nesim Levi'nin Avrupa şehirlerinde gördüğü asansörlerin bir benzerini yapma fikrinin ortaya çıktığı söylenmektedir. Asansör kulesi Marsilya'dan getirilen tuğlalarla inşa edilmiştir. İnşaatı 1907'de tamamlandı. Geliri, 1942'deki satışına kadar Karataş'taki Yahudi hastanesinin masraflarını karşılamak için kullanıldı. Uzun yıllar Jozef Palambo tarafından işletilen yer, 1942 yılında el değiştiren asansör, işleticilerin iş bırakması, ölmesi gibi nedenlerle bir süre kapalı kaldıktan sonra 1983’te İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne aynı amaçla kullanılmak şartıyla bağışlandı. 1985 senesinde Burhan Özfatura 'nın belediye başkanlığı döneminde restore edildi.
Bugün asansör çalışır durumdadır ve üst katta bir kafeterya ve küçük bir panoramik balkon bulunmaktadır. Asansöre erişim, resmi adı "Dario Moreno" olan ve genellikle "Asansör Çıkmaz Sokağı" olarak bilinen caddeden sağlanmaktadır.
Haber: Tuğba Akkesen
