Gümüşhane, Karadeniz bölgesinde bulunan Gümüşhane ilinin merkezi bir şehirdir. Şehir ismini yakınlarındaki gümüş madenlerinden almıştır. Gümüşhane ismi, Türkçe "gümüş" kelimesi ile Farsça "khane" kelimesinin birleşmesiyle oluşmuştur. Bu madenlerin varlığı nedeniyle şehir ismini Gümüşhane olarak almıştır.
Antik dönemlerde bu bölge Bizans döneminde Haldia (Chaldia) olarak bilinirdi. Ancak 17. yüzyıldan itibaren Osmanlı kaynaklarında bu yerleşim Gümüşhane olarak anılmaya başlandı. 1850'lerde Helen Revivalizmi akımının bu bölgede etkinleşmesiyle eğitimli Rumlar tarafından şehre Yunanca "Argyropolis" (Yunanca: Αργυρούπολις), yani "Gümüş Kenti" anlamına gelen bir isim verildi. Günümüzde bu isimle anılan Gümüşhane, Atina'nın güneyinde ve Girit'te de aynı adı taşıyan kentlerin bulunduğu Yunanistan'da benzer isimlerle karşımıza çıkar.
Gümüşhane, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde bulunan küçük bir il ve bu ilin ilçeleri arasında yer almaktadır. Gümüşhane'nin en kalabalık ilçeleri sırasıyla şunlardır:
Gümüşhane'nin En Kalabalık İlçesi
Gümüşhane Merkez:
Gümüşhane, Tarihi İpek Yolu üzerinde konumlanmış ve yüzyıllar boyunca önemini korumuş bir bölgede yer almaktadır. Bu topraklar, Asurlular, Urartular, Medler, Persler, Roma İmparatorluğu, Emeviler, Selçuklular ve Osmanlı İmparatorluğu gibi birçok medeniyetin izlerini taşır. Gümüşhane, merkez ilçesi ile Köse, Kelkit ve Torul ilçeleriyle komşudur.
Merkez ilçede ziyaret edebileceğiniz önemli yerler arasında şunlar bulunmaktadır: 'Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı' olarak kabul edilen Santa Harabeleri, 2008 yılında restore edilen Kov Kalesi (şehir merkezine yaklaşık 20 km uzaklıkta), Gümüşhane'nin karakteristik mimarisini yansıtan Gümüşhane Konakları, tarih boyunca önemli bir geçiş bölgesi olan ve 15 kilise, şapel, ayakta duran kale ve tarihi bir kemer köprüye ev sahipliği yapan Krom Vadisi, merkez ilçeden 36 km uzaklıktaki Sarıçiçek Köyü'nde görebileceğiniz geleneksel köy odaları, Süleymaniye Mahallesi (Eski Gümüşhane) ve Sultan Süleyman Han Camii gibi tarihi ve kültürel zenginlikler bulunmaktadır.
Yıl | Merkez Nüfusu | Erkek Nüfusu | Kadın Nüfusu |
---|---|---|---|
2022 | 54.462 | 27.000 | 27.462 |
2021 | 54.108 | 26.775 | 27.333 |
2020 | 51.483 | 26.115 | 25.368 |
2019 | 56.398 | 28.138 | 28.260 |
2018 | 57.269 | 28.735 | 28.534 |
2017 | 57.814 | 28.985 | 28.829 |
2016 | 58.000 | 29.372 | 28.628 |
2015 | 53.074 | 27.123 | 25.951 |
2014 | 52.628 | 27.112 | 25.516 |
2013 | 48.690 | 25.064 | 23.626 |
2012 | 44.888 | 23.032 | 21.856 |
2011 | 42.794 | 22.193 | 20.601 |
2010 | 40.316 | 20.565 | 19.751 |
2009 | 39.290 | 20.029 | 19.261 |
2008 | 37.856 | 18.989 | 18.867 |
2007 | 37.784 | 18.835 | 18.949 |
Kelkit:
Kelkit, il merkezine yaklaşık 60 km uzaklıkta bulunmaktadır. Bu bölgede yerleşim izleri MÖ 3000 yıllarına kadar uzanmaktadır. İlçenin güneydoğusunda yer alan Sadak Köyü yakınlarındaki Satala Antik Kenti, Hititler tarafından kurulmuştur. Kelkit, 1840 yılında kaza statüsü kazandıktan sonra nüfusu hızla artış göstermiştir.
İlçenin tarihi miraslarının önemli bir parçası, ilçe merkezine 24 km uzaklıkta bulunan Satala Antik Kenti'dir. Sadak Köyü'nde yer alan 47 gözlü Su Kemeri (şu anda sadece 2 tanesi ayakta kalmış durumda), Nike Kabartması gibi arkeolojik zenginlikler, ilçenin diğer tarihi hazineleri arasında yer almaktadır.
Kelkit'in önemli el sanatlarından biri Zilli Kilim'dir, bu sanat Orta Asya'dan günümüze uzanan çok eski bir gelenekle bağlantılıdır. "Zilli" kelimesi, Farsça "kilim" anlamına gelen "zilu" kelimesinden türetilmiştir.
Yıl | Kelkit Nüfusu | Erkek Nüfusu | Kadın Nüfusu |
---|---|---|---|
2022 | 41.233 | 20.798 | 20.435 |
2021 | 44.068 | 22.368 | 21.700 |
2020 | 39.123 | 19.871 | 19.252 |
2019 | 52.608 | 26.867 | 25.741 |
2018 | 47.891 | 24.429 | 23.462 |
2017 | 53.692 | 27.332 | 26.360 |
2016 | 51.132 | 26.138 | 24.994 |
2015 | 43.362 | 21.887 | 21.475 |
2014 | 42.415 | 21.307 | 21.108 |
2013 | 41.554 | 20.894 | 20.660 |
2012 | 40.266 | 20.293 | 19.973 |
2011 | 41.034 | 20.630 | 20.404 |
2010 | 39.547 | 19.799 | 19.748 |
2009 | 41.472 | 20.965 | 20.507 |
2008 | 41.523 | 20.883 | 20.640 |
2007 | 41.664 | 20.870 | 20.794 |
Şiran:Gümüşhane ilinin en köklü ilçelerinden biri olan Şiran, ismini Farsça'da "aslanlar" anlamına gelen bir kelime kaynaklıdır. 1925 yılından bu yana ilçe statüsünde olan Şiran, doğusunda Kelkit, batısında Alucra, kuzeyinde Torul ve güneyinde Refahiye ilçeleri ile komşudur. İlçedeki en önemli akarsu Kelkit Çayı'dır. Şiran'ın güneyinde Çimen Dağları, doğusunda Çilhoroz Dağı ve kuzeyinde Tersun Dağları uzanmaktadır. 2011 yılında doğal güzellikler arasına katılan Tomara Şelalesi, ilçeye gelindiğinde mutlaka ziyaret edilmesi gereken bir doğa harikasıdır. Şelale, 15 metre yükseklikten akar ve yöre halkı tarafından "Kırk Gözeler" olarak da adlandırılır.
Yıl | Şiran Nüfusu | Erkek Nüfusu | Kadın Nüfusu |
---|---|---|---|
2022 | 19.346 | 9.678 | 9.668 |
2021 | 20.224 | 10.100 | 10.124 |
2020 | 19.874 | 10.033 | 9.841 |
2019 | 21.286 | 10.694 | 10.592 |
2018 | 20.084 | 10.135 | 9.949 |
2017 | 24.154 | 12.195 | 11.959 |
2016 | 27.116 | 13.758 | 13.358 |
2015 | 23.902 | 12.044 | 11.858 |
2014 | 19.615 | 9.759 | 9.856 |
2013 | 18.106 | 9.026 | 9.080 |
2012 | 17.775 | 8.851 | 8.924 |
2011 | 17.160 | 8.475 | 8.685 |
2010 | 17.600 | 8.703 | 8.897 |
2009 | 17.413 | 8.631 | 8.782 |
2008 | 18.237 | 9.113 | 9.124 |
2007 | 18.595 | 9.268 | 9.327 |
Gümüşhane'nin bu ilçeleri, il genelindeki nüfusun büyük bir kısmını barındırmaktadır. İl merkezi olan Gümüşhane, hem idari hem de ticaret açısından bölgenin en önemli merkezi konumundadır.