Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023’te Ankara’da yüksek lisans başvuruları 203 bin 334, doktora başvuruları ise 41 bin 023 oldu. 2024 verilerine göre yüksek lisans başvuruları artarken, doktora başvurularındaki artış sınırlı kaldı. Gençler, akademik kariyerin belirsizlikleri ve düşük maaşlar yerine dijital platformlar ve yurt dışındaki fırsatlar daha cazip geliyor.
Türkiye’de yüksek lisans ve doktora başvuruları son yıllarda giderek azalıyor. Akademik kariyerin belirsizlikleri, düşük maaşlar ve iş güvencesizliği, gençlerin alternatif kariyer yollarını tercih etmelerine yol açarken, dijital platformlarda içerik üreterek hızlı kazanç sağlama imkânı ve yurt dışındaki cazip fırsatlar da bu durumu etkiliyor.
ANKARA'DA BAŞVURULAR DÜŞÜŞTE
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında Ankara’da yüksek lisans programına 203 bin 334 kişi başvurdu. Bu başvuruların 99 bin 307’si kadın, 104 bin 027’si ise erkeklerden oluştu. Aynı dönemde doktora programına başvuran kişi sayısı ise 41 bin 023 oldu. Doktora başvurularının 22 bin 445’i erkekler, 18 bin 578’i ise kadınlardan geldi.
2024 verilerine baktığında ise, yüksek lisans başvurularının 213 bin 730’a, doktora başvurularının ise 43 bin 691’e yükseldiği görülüyor. Yüksek lisans başvurularında erkeklerin sayısı 108 bin 389, kadınların sayısı ise 105 bin 341 olarak kaydedildi. Doktora başvurularında ise erkekler 23 bin 564, kadınlar ise 20 bin 127 oldu.
GENÇLER ALTERNATİF KARİYER YOLLARINI TERCİH EDİYOR
Son yıllarda, akademik kariyere olan ilginin azalmasında bir dizi etken bulunuyor. Dijital içerik üretimi, serbest meslekler ve yurt dışında daha cazip imkanlar sunan üniversiteler, gençlerin ilgisini çekiyor. Akademik alandaki belirsizlikler, düşük maaşlar ve iş güvencesizliği, birçok genci yüksek lisans ve doktora programlarından uzaklaştırıyor.
"DOKTORA PROGRAMLARINA İLGİ KALMADI"
Öğretim Görevlisi Nihat Öztoprak, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, doktora başvurularındaki azalmaya dikkat çekerek, “Bu yıl da birçok üniversitenin lisansüstü programlarına müracaatlar oldukça düşük kaldı. Özellikle doktora programlarına ilgi kalmadı. Vakıf üniversiteleri burslarla cazip hale getirmeye çalışırken, devlet üniversiteleri ise bekliyor” dedi.
Öztoprak, doktora öğrencilerinin maddi yükünü hafifletmek için, onların orta öğretimde öğretmen olarak istihdam edilmeleri gerektiğini savunarak, "Bu istihdam sınavsız olmalı ve öğrencilerin doktoralarını yaptıkları üniversitenin yakınlarındaki okullarda olmalıdır. Doktora öğrencileri, yüksek lisans ve üniversite yıllarındaki burslarla ailelerinden bağımsız eğitim alabiliyor. Ancak doktora yıllarında aile desteği almak zorlaşır ve bu da birçok genci alternatif kariyer yollarını seçmeye zorlar. Devletin bu konuda daha fazla teşvik edici adım atması gerekiyor. Doktora yapan gençlerimiz, sadece kendi başarıları için değil, ülkenin eğitim seviyesini yükseltmek için de çok önemli bir rol oynuyor” ifadelerine yer verdi.
