Yaşar Kemal’in en ünlü eserlerinden ‘İnce Memed’ romanında geçen Osmaniye’nin Vayvaylı Köyü ile karıştırılan Şereflikoçhisar’ın Vayvay Köyü’nde şimdilerde sadece mezarlar, çeşmeler, harabe haline dönmüş binaları ve yıkılmış evleri bulunuyor.
Hayalet köy haline dönmüş olan bu yeri görenler, ‘Eğer Vayvay Köyü de bir romana konu olsaydı, şu anda bu şekilde olur muydu’ diye sormaktan kendini alamıyor.
Ankara’ya 140 kilometre, Şereflikoçhisar ilçesine ise 8 kilometre uzaklıkta bulunan Vayvay Köyü, öyle sıradan bir köy değil. Göçmen Türkmen ailelerini yerleşik hayata geçirmek amacıyla Osmanlı Devleti tarafından kurulmuş.
Yerel köy halkını Danişmendli Türkmenlerinin parçası olan Boynuinceli Yörüklerinin Kurutlu (Kurtulu) cemaati oluşturmuş.
Devlet arşivlerinde, köy hakkında edinilen bilgiler sonrasında rivayetlere göre; bölgenin susuz olması ve buradaki insanların ‘vay vay’ demesi sonucu, bu köyün ismi Vayvay olarak belirlenmiş.
Şimdilerde, köyün içerisinde bulunan çeşmeler akmaya devam ediyor mu bilinmez ama 2011 senesinde, köyün hemşehrilerinden birinin Youtube platformuna yüklediği ‘Vayvay Köyü’ isimli videoları, köyün genel görüntüsünü gözler önüne seriyor.
ÖZEL İDARE’NİN KÖYE ARMAĞANI
1935’li yıllarda 589 kişinin yuvası olan Vayvay Köyü’nde, birçok çeşme bulunuyor. Bu çeşmelerden birisi ise köyün varlığını onaylarmışçasına, dimdik ayakta duruyor. 1948 yılında Özel İdare tarafından köye armağan edilen Korkuyu Çeşmesi…
Köyün en eski çeşmesi olan Korkuyu Çeşmesi, internette bulunan bu videoda, daha güçlü aktığı açık bir şekilde görülüyor. Fakat aradan geçen 12 sene sonrasında, hala daha varlığını bu şekilde sürdürdüğü meçhul.
KISMİ OLARAK YIKILSA DA AYAKTA KALAN YAPILARI
Terkedilmiş köylerin hanelerinin hepsinin ise yıkılmış olduğu görülürken, ayakta kalan ama harabeye dönmüş binaları ise taş yapılardan oluşmuş olan okul lojmanı, ilkokul ve köyün camisi olarak videolarda görülüyor.
Taş yapımı olan köy ilkokulu, ise uzun yıllar köyün çocuklarını yetiştirmesi sonrasında, köyün gittikçe boşalması ile kendi haline terk edilmiş. Ardından hayvancılıkla uğraşan kişiler tarafından ahır olarak kullanılmış.
1935’lerde 589 nüfusa sahip olan Vayvay Köyün gittikçe azalan nüfusu 2000’lerde 15’e kadar düşmüş. Ardından burada yaşayan sakinlerin vefat etmesi veya köyü terk etmesi sebebiyle 2008 yılında tüzel kişilikleri tamamen ortadan kaldırılıyor.
TEK NEDEN: GÖÇ
Fatih Altuğ’nun 2010 yılında yazdığı ‘Şereflikoçhisar İlçesi’nde Nüfus, Yerleşme ve Ekonomik Faaliyetler’ isimli yüksek lisans tezinde Vayvay Köyü’nün neden yok olduğu açık bir şekilde ortaya konuluyor:
“2008 yılında Şereflikoçhisar’daki köylerin neredeyse boşaldığını görmekteyiz. Öyle ki Vayvay ve Kurutlutepeköy’de göç nedeni ile yaşayan kalmadığı için bu köylerin tüzel kişilikleri kaldırılmış ve köyler Hacıbektaşlı köy muhtarlığına bağlanmışlardır.”
Günün birinde tekrar bu topraklar üzerinde bir yaşam belirir mi bilinmez fakat Şereflikoçhisar’ın Vayvay Köyü, artık Ankara’nın hayalet köylerinden biri olarak biliniyor.
Haber: Gizem Tuğçe BAYHAN
